سید بهاءالدین حسینی‌هاشمی، از مدیران سابق نظام بانکی کشور و اقتصاددان در گفت‌وگو با کارآفرین نیوز ضمن تشریح برخی از اقدامات حمایتی بانکها برای ارتقا سطح تولید کشور، به نقدهایی که به نظام بانکی می‌شود پاسخ داده است.
وی درباره نسبت بانکها با تولید و کارآفرینی گفت: به طور کلی بانکها ایجاد شدند که از تجات به معنای تولید، صنعت، خدمات و معادن حمایت کنند و در کنار آن به آنها خدمات مالی ارائه دهند. یعنی ذات بانکها این است که در این بخش‌ها مشارکت کنند، تامین مالی انجام دهند و به عنوان واسطه‌گر وجوه نقش بازی کنند و در این راستا منافعی هم ببرند که بخشی از آن در اختیار سپرده‌گذار قرار گیرد، این وظیفه بانک‌هاست.
این اقتصاددان معتقداست : نظام دستوری تعیین میزان سود تسهیلات در کنار پایین بودن سود تسهیلات منتهی به تولید باعث شده تا بانکها رغبتی به ارائه تسهیلات به این حوزه نداشته باشند.
حسینی‌هاشمی افزود: به هر حال نه فقط نظام بانکی کشور، بلکه هر فرد، نهاد و ارگانی که با کار و فعالیت خود در قالب‌های مختلف بتواند از تولید حمایت کند ودر جهت هر چه بی نیاز کردن کشور از واردات و افزایش صادرات قدم بردارد، به نفع منافع ملی عمل کرده و بانکها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
وی درباره شیوه تسهیلات‌دهی بانکها و اینکه گفته می‌شود بخش تولید آنچنان که باید و شاید از آن سهم ندارد، اظهار داشت: علی رغم اینکه از صدر تا ذیل حاکمیت به موضوع تولید تاکید دارند ولی منابع به سمت تولید نمی‌رود و به طرف خدمات و توزیع یا به سمت فعالیت‌های سوداگرانه می‌رود این حقیقتی غیر قابل کتمان است علتش آن است که دولت‌ها زمانی که می‌خواهند به تولید کمک کنند، نرخ سود بانکی را برای این بخش پایین‌ترین حد نرخ در نظر می‌گیرند. به عبارت دیگر این حمایت را از جیب بانکها انجام میدهند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این سیاست‌گذاری در حالی رخ می‌دهد که تمام بانکها دولتی نیستند، بلکه متعلق به بخش خصوصی هستند. برای بخش خصوصی مهم نیست و تفاوتی ندارد که به چه کسی تسهیلات بدهد. بانک‌های خصوصی به دنبال مشتری تسهیلاتی می‌گردند که خوش حساب باشد، ریسک نداشته باشد و در کنار تمام این موارد بتواند بالاترین نرخ سود را پرداخت کند، مثلا اگر فرد A به بانک برای اخد تسهیلات با سود ۲۵ درصد مراجعه کند و فرد B برای دریافت تسهیلات با نرخ ۱۸ درصد، شک نکنید که بانک ترجیح می‌دهد به نفر اول تسهیلات بدهد.
حسینی‌هاشمی گفت: خیلی اشتباه فاحشی است که دولت‌ها برای حمایت از تولید، نرخ سود تسهیلات این حوزه را کاهش دهند. در دنیا این گونه متداول است که یک نرخ سود برای تمامی تسهیلات در نظر گرفته می‌شود و تنها در صورتی تفاوت نرخ سود وجود خواهد داشت که ریسک مشتریان متفاوت باشد، هر چقدر مشتری مطمئن‌تر باشد نرخ سود کمتری خواهد داشت؛ نه اینکه یکی برای صنعت با نرخ ۱۸ درصد تسهیلات بگیرد و دیگری برای خدمات ۲۵ درصد؛ هیچ جای دنیا اینگونه تسهیلات اعطا نمی‌شود.
وی افزود: این یعنی شاید فردی که در اعتبارسنجی نمره مناسبی کسب می‌کند ولو اینکه در بخش خدمات فعال باشد تسهیلات با سود ۱۶ درصد بگیرد اما شخصی که در زمینه صنعت فعال است به دلیل نمره پایین در اعتبارسنجی تسهیلاتی با سود ۲۵ درصد هم نتواند دریافت کند.
این مدیر سابق نظام بانکی در ادامه افزود: مطلبی که دولتمردان و تصمیم‌سازان گاهی آن را فراموش می‌کنند این است که بخش‌های مختلف اقتصاد مانند خدمات، بازرگانی و دیگر موارد را منفصل از تولید می‌دانند و همین موضوع باعث می‌شود تسهیلات با سود پایین را صرفا به تولید میدهند و بخش‌های دیگر را محروم می‌کنند. این در حالی است که این موارد از یک دیگر جدا نیستند؛ بخش خدمات و بازرگانی سرویس‌دهندگان بخش تولید هستند.
حسینی‌هاشمی تصریح کرد: با این توضیحات اینگونه می‌خواهم بگویم سیستم اعتباردهی کشور ما غلط است، بانکها به عنوان واسطه وجوه عمل نمی‌کنند بلکه به عنوان مشارکت و سرمایه گذار مستقیم یا اجاره به شرط تملیک خودشان را درگیر بازرگانی کردند که اتفاق بدی است.
وی افزود: بانکها باید صرفا واسطه وجوه باشند و از این مسیر بابت خدمتی که میدهند درامد کسب کنند. در کنار این نرخ سود یکسان باشد.
این اقتصاددان در پایان اظهار داشت: اگر دولت‌ها تصمیم گرفتند به بخش تولید امتیازی بدهند که اتفاق مناسبی هم هست، باید این کار را از طریق ظرفیت‌های خود دولت انجام دهند نه اینکه بانکها را تحت فشار قرار دهند.
نظر شما