مرتضی افقه در گفت‌وگو با کارآفرین نیوز با بیان اینکه پیش از ورود به آسیب شناسی عدم تمایل بانک‌ها  برای ارائه تسهیلات واحدهای تولیدی و تولید کنندگان باید به تعریف درستی از نسبت بانک‌ها و تولیدکنندگان برسیم، اظهار داشت: بی‌تردید نوع نگاه ما به بانک و نظام بانکی باید تغییر کند، همانگونه که ساختارهای معیوب اقتصادی باید دچار اصلاحات جدی شود.

وی افزود: زمانی‌که نوع نگاهمان را به کارکرد و هدف ایجاد بانک، تغییر دهیم، به موازات آن ساختارهای اقتصادی غلط هم تغییر پیدا کرده و هر چپزی در مسیر واقعی و درست خود قرار می‌گیرد.  در پی این تغییر نگاه در می‌یابیم که بانک نیز مانند سایر بنگاه‌های اقتصادی است، یعنی بانک با یک شرکت تولیدی یا یک فروشگاه به لحاظ ضرورت کسب سود و فایده تفاوت چندانی ندارد.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: اگر عملکرد بانکها از این منظر سنجیده شود می‌توان دریافت بانک‌ها در صورتی به تولید و تولیدکننده تسهیلات می‌دهند که تولید قابل اعتماد باشد. اما بانک‌ها در ایران نمی‌توانند به سود آوری تولید اعتماد کنند.

این اقتصاددان اضافه کرد: وقتی نظام بانکی با عملکرد منفی تولید مواجه می‌شود، قطع به یقین نمی توان انتظار داشت بانک‌ها با چشم بستن بر روی تمام مشکلات به تولید ، تسهیلات مالی پرداخت کنند.

افقه با بیان اینکه اقتصاد ما در بخش‌های مختلفی معیوب است و این موضوع روی عملکرد و نوع نگاه و تصمیم گیری بانک در بخش اعطای تسهیلات به تولید نیز اثر منفی گذاشته، گفت: نباید تمام تقصیر عدم حمایت از تولید به گردن نهاد بانک بیفتد چرا که بانک‌ها نیز در جریان اقتصاد به دنبال کسب سود و تامین منافع بنگاه اقتصادی خود هستند. وقتی زمینه‌ها و بسترهای لازم در اقتصاد کشور برای رونق و جهش تولید و سودآوری تولید فراهم نشده نظام بانکی منتظر نمی‌ماند و سرمایه را وارد بازارهای زود بازده می‌کند. در نتیجه شاهد سرمایه گذاری بانک در ساختمان سازی و فعالیت‌های غیر مولدی هستیم که برای اقتصاد خوب نیست اما منافع بانک را تامین می‌کند.

وی در این باره توضیح داد: به عنوان مثال بانکها به جای پرداخت وام به بخش تولید که سود آور نیست یا شاید سود آوری بلند مدتی  داشته باشد در وضعیت رکود ساختمان، مسکن و ملک می‌خرند تا در چند ماه و چند سال آینده با گران شدن سود قابل توجهی کسب کنند، موضوعی که در طول دو دهه گذشته به کرات شاهد آن بوده‌ایم که بانکها بخصوص صندوق‌های اعتباری که بعد از ورشکستگی‌ها جمع آوری شدند، سرمایه ها و منابع مردم را به فعالیت‌های غیر مولد هدایت کردند . این اتفاق باعث افزایش قیمت‌ها و بروز مشکلات و سختی برای مردم  شد.

 موانع کسب و کار برداشته شود 

افقه افزود: قاعدتاً برای اینکه نظام بانکی به سمت اعطای تسهیلات و حمایت از بخش تولید برود باید بنگاه‌های کوچک و متوسط سودآور شوند. سود آوری بخش تولید نیز منوط به رفع موانع کسب و کار و حذف بروکراسی‌های دست و پا گیر اداری و قانونی است. اگر این اتفاقات رقم بخورد شاهد تمایل بانکها در اعطای تسهیلات به بخش تولید خواهیم بود، در غیر این صورت سرمایه بانک‌ها به کسانی اعطا می‌شود که صرفا گردش حساب بالایی داشته و بانک ها برای بازگشت پول اطمینان دارند. این یعنی تسهیلات در اختیار گروه خاصی قرار می‌گیرد و راهی به سمت تولید پیدا نمی‌کند. 

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی اهواز گفت: ابتدا تولید باید برای بانک‌ها جذاب بشود تا آنها به سمت تسهیلات‌دهی اقدام کنند، اینکه انتظار داشته باشیم بانک‌ها تنها حامی تولید باشند غلط است، در کنار این چنین تفکری که دلیل عقب ماندگی تولید در کشور هم بانک‌ها هستند نیز گزاره ای اشتباه است .

وی افزود:‌ پس شرط اول برای حمایت بانک از بخش تولید با اعطای تسهیلات بهبود شرایط اقتصادی کشور است. اگر شرایط اقتصادی کشور بهبود بیابد و تولید به رونق و جهش مورد نظر برسد، به طور قطع تسهیلات نظام بانکی به سمت مصارف مولد جهت دهی و نیازهای مالی بخش تولید از این مسیر مرتفع می شود.