به گزارش کارآفرین نیوز، ایران در حوزه یارانه انرژی در رتبه اول دنیا و بالاتر از پرجمعیت‌ترین کشور جهان یعنی چین قرار دارد. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، کشورمان در سال ۲۰۱۹ حدود ۸۶ میلیارد دلار (معادل حدود ۲ هزار تریلیون تومان) یارانه پرداخت کرده که معادل ۱۸٫۸ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور هم بوده است. در واقع سهم هر ایرانی به طور متوسط از این ریخت‌وپاشِ انرژی، معادل روزی ۶۵ هزار تومان بوده که با این سبک تعرفه‌گذاری در صنعت برق این رقم برای افراد مرفه بیش از ۱۰ برابر قشر کم‌درآمد جامعه است.
یارانه انرژی، سیاستی مخرب اقتصادی بوده که باید در آموزش، بهداشت و درمان و در عین‌حال توسعه مناطق محروم پرداخت شود ولی به انرژی تعلق گرفته است.
یارانه انرژی، سیاستی مخرب اقتصادی بوده که باید در آموزش، بهداشت و درمان و درعین‌حال توسعه مناطق محروم پرداخت شود ولی به انرژی تعلق‌گرفته است.
نکته جالب در این‌خصوص این بوده که اقشار مرفه جامعه بیش از ۱۰ برابر از این یارانه بهره‌مند می‌شوند در واقع می‌توان گفت مشترکین پرمصرف که اغلب از دهک‌های پردرآمد کشور هستند، یارانه انرژی بیشتری نسبت به کم‌مصرف‌ها دریافت می‌کنند. این ۸۶ میلیارد دلار یارانه انرژی به نسبت مساوی بین مردم تقسیم نمی‌شود.
به بیان دیگر می‌توان گفت، تعرفه‌های پایین برق به نفع کم‌درآمدها و کم‌مصرف‌ها نبوده است. در واقع اگر این ۴۵ میلیارد دلار را میان جمعیت حدود ۸۵ میلیون ایران تقسیم کنیم سهم هر ایرانی بیش از یک میلیون تومان است
بر اساس اظهار نظر مدیران صنعت برق کشور، هزینه تمام شده تولید هر کیلووات‌ساعت برق بدون سوخت، حدود ۱۲۰-۱۳۰ تومان و هزینه‌های جاری نیز حدود ۳۶ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. از طرفی درآمد حاصل از فروش برق در سال ۱۳۹۹ کمتر از ۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است. با این تفاسیر صنعت برق کشور در سال گذشته فقط در بخش جاری حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان کسری مواجه بوده است.
محسن طرز طلب، مدیرعامل شرکت مادرتخصصی نیروگاه‌های حرارتی در خصوص هزینه تولید هر کیلووات‌ساعت برق گفت: حداقل رقمی که بابت تولید کیلووات‌ساعت می‌توانیم حساب کنیم ۱۲۰ تا ۱۳۰ تومان است. این هزینه تمام شده بدون احتساب سوخت است. الان سوخت را متر مکعبی یک تا پنج‌تومانی پرداخت می‌کنیم. اگر بخواهیم سوخت واقعی را در نظر بگیریم متر مکعبی بیش از ۳۵۰ تومان است. این عدد سوخت را به آن عدد ۱۲۰ تومان اضافه کنید، قیمت در سفارش‌ها تقریباً ۴۵۰ تا ۵۰۰ تومان درمی‌آید. اگر بخواهیم هزینه تولید برق، فقط در حوزه تولید را با قیمت واقعی با سوخت به قیمت فوب خلیج‌فارس حدود ۵۰۰ تومان درمی‌آید.
همچنین هزینه هر کیلووات‌ساعت برق مصرف خانگی حدود ۷۰ تومان بوده است. از طرفی بیش از ۸۰ درصد از برق کشور از طریق نیروگاه‌های حرارتی تولید شده که عمدتاً از گاز و سایر سوخت‌های فسیلی جهت تولید بهره برده می‌شود. مابقی برق تولید شده نیز به‌وسیله نیروگاه‌های برقابی، بادی و خورشیدی تأمین می‌شود.
بر اساس اطلاعات موجود، ۴۰ درصد واحدهای تولیدی برق دولتی و ۶۰ درصد خصوصی هستند. همچنین ظرفیت سهم تولید برق در نیروگاه‌های خصوصی ۶۰ درصد و سهم نیروگاه‌های دولتی ۳۲ درصد است.
با این تفاسیر در بخش برق در چندین مرحله دولت، یعنی هم در سوخت نیروگاهی و هم در تولید و انتقال به مشترکین یارانه پرداخت می‌کند.
در تیرماه سال جاری ماجرای برق چندمیلیونی فوتبالیست مشهور کشور در فضای مجازی ترند شد. تا جایی که سخنگوی صنعت برق کشور در واکنش به این قبض چندمیلیونی گفت: در واقع منزل آقای --- بسیار بزرگ است و عمارت تلقی می‌شود. برق ۱۰۰ آمپر سه‌فاز خانگی و میانگین مصرف ماهیانه در کل دوره‌ها بیش از ۷۰۰۰ کیلووات‌ساعت بوده است.
سخنگوی صنعت برق افزود: امثال این عمارت‌ها زیادند که ۱۵۰، ۲۵۰، ۴۰۰ و بالای ۸۰۰ آمپر خریداری کرده‌اند و در شرایط کمبود باید به اجبار برق صنایع قطع شود و سپس تبعات گرانی را هم به بار بیاورد
این فوتبالیست مشهور با انتشار اطلاعات قبض برق خانه خود در فضای مجازی، به اخطار قطع برق معترض شد. در قبض مرتبط با آخرین دوره مصرف برق این فرد، مصرف برق ۶۲۸۰ کیلوواتی مشاهده شده است. نکته عجیب در قبض این چهره سرشناس مصرف بالای وی بوده است این در حالی است که حد مصرف بهینه در تهران برابر ۳۰۰ کیلووات بوده ولی وی ۲۱ برابر یک خانوار برق مصرف کرده است. همچنین هزینه برق این سلبریتی هر کیلووات ۶۱۷.۸ تومان بوده است.
بر اساس اطلاعات موجود، هزینه تمام شده کیلووات‌ساعت در دنیا متغیر بوده است. با در نظرگرفتن نرخ دلار ۲۵ هزارتومانی، متوسط قیمت هر کیلووات‌ساعت انرژی برق در کشوری نظیر استرالیا معادل ۸ هزار ۴۵۰ تومان هزینه دارد. از طرفی، مشترکان عراقی به عنوان همسایه ایران، نیز به طور متوسط برای قیمت هر کیلووات‌ساعت برق حدود ۳۰۰۰ تومان می‌پردازند.
|
متوسط تعرفه برق (تومان برای کیلووات‌ساعت) |
متوسط تعرفه برق (سنت برای هر کیلووات‌ساعت) |
کشور |
| ۸۴۵۰ | ۳۳.۷ | استرالیا |
| ۴۳۹۰ | ۱۷.۵۶ | فرانسه |
| ۷۷۲۰ | ۳۰.۸۸ | آلمان |
| ۳۳۲۸ | ۱۳.۳۱ | آمریکا |
| ۳۰۰۰ | ۱۲ | عراق |
مقایسه قیمت برق در ایران با قیمت سایر کشورهای جهانی نشان می‌دهد که متوسط هزینه برق خانگی در کشورهای استرالیا، آلمان، آمریکا و عراق به ترتیب ۱۷۸، ۱۴۸، ۷۰ و ۶۳ برابر متوسط قیمت برق خانگی در ایران است
این مقادیر به طور متوسط بوده و در این کشورها مشترکین پرمصرف هزینه، چندین برابر این تعرفه‌ها را پرداخت می‌کنند. با این تفاسیر اگر شخصی با چنین مصرفی در کشور عراق زندگی می‌کرد باید حدود ۱۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان هزینه پرداخت می‌کرد.
همچنین برای تولید سه کیلووات‌ساعت برق، یک مترمکعب گاز مصرف می‌شود، در نتیجه برای تولید ۶۲۸۰ کیلووات‌ساعت برق مصرفی این مشترک، ۲۰۹۳ مترمکعب گاز مصرف شده است. از سویی قیمت گاز صادراتی ایران به عراق و ترکیه حدود ۲۴ سنت به‌ازای هر مترمکعب بوده است. در نتیجه ۵۰۲۳۲ سنت دلار یعنی ۵۰۲ دلار هزینه گاز این میزان برق مصرفی ملی‌پوش اسبق است. با این اوصاف با دلار ۲۵ هزارتومانی حدود ۱۲ میلیون و پانصد هزار تومان هزینه برق این مشترک خواهد بود.
وزارت نیرو هر کیلووات‌ساعت برق را از نیروگاه‌ها به غیر از هزینه سوخت به قیمت ۳۳۶ تومان خریداری می‌کند؛ بنابراین هزینه تولید ۶۲۸۰ کیلووات برق ساعت در نیروگاه حدود ۲ میلیون و ۱۱۰ هزار تومان است. در مجموع هزینه این مقدار کیلووات‌ساعت برای اقتصاد کشور بیش از ۱۴ میلیون و ششصد هزار تومان است.
در واقع این چهره مشهور، نزدیک به ۱۰ میلیون تومان بابت برق مصرفی منزل خود از اقتصاد کشور یارانه دریافت می‌کند. این میزان به‌اندازه یارانه ماهیانه ۲۲۰ نفر است.
کارشناسان اعتقاد دارند، ۵۱ درصد از یارانه برق پرداختی در کشور سهم دهک پر مصرف‌ها بوده است. متأسفانه در کشور حدود ۱۵ درصد از مشترکان برق کشور مصرف نجومی همانند این سلبریتی داشته و از یارانه دولت در این حوزه نیز استفاده می‌کنند که نیاز است قانون‌گذار دراین‌خصوص ورود کرده و این رویه غلط را اصلاح کند.
به بیانی این ملی‌پوش اسبق کشور، مقصر این موضوع نبوده است. او نیز به‌مانند سایر شهروندان بر اساس قوانین موجود در کشور زندگی می‌کند و بر اساس همان قواعد هزینه مصرفی برق خود را پرداخت می‌نماید. ساختار دستوری قیمت‌گذاری انرژی دچار این مشکل بزرگ بوده که از چنین مشترکین پرمصرفی، هزینه بالایی دریافت نکرده و به آنها یارانه پرداخت می‌کند.
شاید بتوان گفت انتشار قبض این فوتبالیست، شیوه نادرست قیمت‌گذاری برق را به بهترین شکل ممکن نشان داد، امری که سال‌ها توسط کارشناسان گوشزد می‌شد، اما با بی‌توجهی مسئولین همراه بود.
همانطور که گفته شد، نظام موجود قیمت‌گذاری دستوری دولت بر انرژی کشور، چیزی جزء انتقال منابع مالی به افراد پردرآمد نیست. نظامی که از اساس غیرعادلانه بوده و نیاز به تغییر دارد.
نظر شما