حسن حیدری در گفت‌وگو با کارآفرین نیوز در پاسخ به این سوال که دلیل تورم فزاینده و دائمی اقتصاد ایران را چه می‌دانید؟ گفت: اقتصاد ایران به دو دلیل چندین سال است که درگیر تورم شده است؛ اول عامل داخلی افزایش نقدینگی و دوم عامل خارجی یعنی افزایش نرخ ارز؛ البته هر کدام از این عوامل به تنهایی می‌توانند باعث افزایش تورم شوند، اما در حال حاضر اقتصاد ایران میزبان هر دو عامل است، یعنی برای حل بحران تورم باید هر دو موضوع را حل کنیم.

وی گفت: اگر همین امروز مشکلات ارزی کشور حل شود و ثباتی در بازار رخ دهد به دلیل رشد نقدینگی که همواره در اقتصاد ایران وجود داشته، نرخ تورم افزایش می‌یابد. فراموش نکنیم تا قبل از دور جدید تشدید تحریم‌های آمریکا هم تورم قریب به ۱۵ درصد در کشور وجود داشت. دلیل هم آن بود که نقدینگی به طور متوسط سالانه بین ۲۳ تا ۲۵ درصد رشد می‌کرد.

اثر نرخ ارز بر رشد تورم

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: عامل دیگری که در پدید آمدن تورم تاثیرگذار است، افزایش نرخ ارز است. به طور کلی زمانی نرخ ارز افزایشی می‌شود که منابع ارزی یک کشور نسبت به تقاضا عقب افتادگی داشته باشد. با تشدید تحریم‌ها و به ویژه تحریم‌های موثر بر انتقال پول مشکل جدی منابع ارزی کشورمان به وجود آمد و به دنبال آن قیمت ارز افزایشی شد، یعنی در کنار نقدینگی تاثیر قیمت ارز که جزو عوامل خارجی هم بود دست به دست هم دادند و رکوردهای عجیب و غریبی در نرخ تورم در یکی و دو سال اخیر رخ داد.

وی گفت: این یعنی بانک مرکزی نتوانست به صورت عملی کنترلی روی بازار ارز داشته باشد. در شرایط غیرتحریمی، بانک مرکزی با توجه به ذخایر و درآمدهای ارزی، با دخالت کردن در بازار، قیمت ارز را کنترل و مدیریت می‌کرد؛ اما در حال حاضر بانک مرکزی عملا دلاری برای کاهش نرخ ارز و به تبع آن کاهش نرخ تورم ندارد.

حیدری گفت: از سوی دیگر این تحریم‌ها باعث تشدید کسری بودجه شد. به عبارتی عقب افتادگی‌های بودجه‌ای که پیش تر با درآمدهای نفتی تامین می‌شد، نمایان شد. لاجرم دولت به اشکال مختلف از بانک مرکزی استقراض کرد، البته باید توجه داشت که راه حل موثر دیگری مانند افزایش مالیات‌ها، فروش بیش از حد اوراق و دارایی و ... وجود نداشت.

تورم بالای ۳۰ درصد باقی می‌ماند

این اقتصاددان اظهار داشت: با این توضیح مادامی که چنین شرایطی بر اقتصاد کشور حاکم است نمی‌توان امیدوار به کاهش تورم بود. در بهترین حالت پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم بیش از ۳۰ درصد باقی ‌بماند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا اقتصاد ایران دلاریزه شد؟ گفت: این موضوع مختص ایران نیست، بلکه اقتصاد همه دنیا دلاری است. دلار نه به معنای پول ملی آمریکا، بلکه به این معنا که پایه‌های تجارت جهانی بر اساس دلار است. برای نمونه به شوک اقتصادی کنونی ترکیه بعد از اخراج سفرای غربی می‌توان اشاره کرد. بعد از این اتفاق ارزش لیر کاهش یافت. با بررسی ارزش لیر در سال ۹۸ تا ۱۴۰۰ می‌توان دریافت که همین موضوع سیاسی باعث شده که ارزش لیر ظرف دو سال نصف شود. هر دلار آمریکا در سال ۹۸ نزدیک به ۵.۵ لیر ترکیه بود، اما اینک به ۱۰ لیر رسیده است.

حیدری گفت: بنابراین می‌توان گفت به دلیل اتفاقات سیاسی با وجود مطلوب بودن پایه‌های صنعتی ترکیه و با در نظر گرفتن این موضوع که این کشور وابسته به نفت نیست و اقتصادی صادرات محور دارد، اما اقتصاد این کشور تاثیر منفی گرفت.

وی تصریح کرد: بی تعارف امروز فضای اقتصادی ترکیه برای سرمایه گذاری ناامن شده است. به طور کلی اقتصاد با تجارت زنده است، وقتی تجارت محدود می‌شود، پول ملی بی ارزش می‌شود و به دنبال آن قیمت کالاها نیز افزایش پیدا می‌کند.

تورم چگونه متوقف می‌شود؟

حیدری در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با کارآفرین نیوز درباره راهکارهای توقف روند تورم که باعث آسیب دیدن معیشت مردم شده است، گفت: باید سهم خود را در اقتصاد جهانی بیشتر کنیم. حضور در اقتصاد جهانی منجر به افزایش ثبات پولی می‌شود.

وی در این باره توضیح داد: الگوبرداری از کشورهایی مانند چین، ژاپن و اتحادیه اروپا که سهم اقتصاد خود را در اقتصاد جهانی بالا برده‌اند و در اقتصاد داخلی خود نیز سیاست‌های اقتصاد کلان با ثبات اعم از هدف گذاری تورمی، بانک مرکزی مستقل، بودجه دولتی قاعده مند و انضباط مالی را رعایت کردند، موجب افزایش قدرت پول ملی آنها و کاهش نرخ تورم به زیر ۵ درصد شده است، ایران هم می‌تواند همان مسیر را برود.