به گزارش کارآفرین نیوز، در حال حاضر از هر ۱۰۰۰ تومان ارزش افزوده در اقتصاد ایران، چیزی کمتر از ۱۰۰ تومان حاصل ارزش افزوده فعالیت‌های کشاورزی و دامپروری است. همچنین کمی بیشتر از ۳۶۰ تومان نیز حاصل ارزش افزوده فعالیت‌های نفت و گاز، تولید صنعتی و عمرانی است. مابقی نیز ماحصل ارزش افزوده فعالیت‌های خدماتی است.
البته سهم بالای بخش خدمات در مجموع ارزش افزوده در ایران چندان هم غریب نیست. تخمین‌های گزارش شده توسط بانک جهانی حاکی از آنند که در سال ۲۰۱۶ میلادی در حدود ۶۵ درصد تولید ناخالص جهانی حاصل ارزش افزوده فعالیت‌های خدماتی بوده است.
از طرفی براساس تخمین‌های بانک جهانی، مجموع ارزش افزوده‌ی ناخالص فعالیت‌های اقتصادی در ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی حدود ۱۵۰۰ تریلیون تومان بوده است. ارزش افزوده بخش کشاورزی و دامپروری در حدود ۱۴۵ تریلیون تومان و ارزش افزوده بخش صنعت و معدن در حدود ۵۳۵ تریلیون تومان تخمین زده شده که حاصل گستره‌ای از فعالیت‌های اقتصادی در حوزه‌ی نفت و گاز، معادن، تولیدات صنعتی، عمران، برق، آب و گاز خانگی و صنعتی است.
همچنین ارزش افزوده بخش خدمات نیز در حدود ۸۳۲ تریلیون تومان بوده است.
بر اساس آمار های داده شده، فعالیت‌های تولیدی صنعتی در ایران سهم کوچکی از مجموع ارزش افزوده ناخالص دارند. با این همه، نباید فراموش کرد که این فعالیت‌ها سهمی قابل توجه در صادرات کالایی دارند.
در سال ۲۰۱۷ میلادی مجموع ارزش افزوده فعالیت‌های گوناگون تولید صنعتی اندکی کمتر از ۱۸۵ تریلیون تومان بوده که تنها ۱۲ درصد از مجموع ارزش افزوده اقتصاد کشور بوده است. نکته جالب اینجاست که در همان سال، سهم تولیدات صنعتی ۲۴ درصد از صادرات کالایی کشور بوده است.
بهره‌وری صنعتی و صادرات در ایران
مقایسه بهره‌وری صنعتی و صادرات محصولات صنعتی در ایران حاکی از آن است که با افزایش بهره‌وریِ تولید صنعتی، صادرات محصولات صنعتی نیز افزایش می‌یابد.
از سوی دیگر با کاهش بهره‌وریِ تولید صنعتی نیز صادرات صنعتی کاهش می‌یابد. این همه، اما این بدان معنا نیست که دلیل افزایش صادرات صنعتی، افزایش بهره‌وری است. از طرفی این بدان معنا نیست که دلیل افزایش بهره‌وری، افزایش صادرات صنعتی است.
این نکته را باید در نظر گرفت که در هر اقتصاد تعداد زیادی از صنایع هستند که بهره‌وری نسبتاً پایینی دارند و مشارکت چندانی نیز در فعالیت‌های صادراتی ندارند. در عمل تنها تعداد انگشت‌شماری از صنایع هستند که بهره‌وری تحسین برانگیزی دارند و در عین حال فعالیت های صادراتی قابل قبولی از آنها مشاهده می شود.
از سوی دیگر حتی صنایعی که مشارکتی چشمگیر در فعالیت‌های صادراتی دارند، تنها تعداد انگشت‌شماری از بنگاه‌ها، بخش عمده فعالیت‌های صادراتی را بر عهده می‌گیرند.
راهکار مشارکت در تجارت
نخست آنکه هر چند تجارت تاثیری منفی بر برخی صنایع پُربازده و گستره‌ای از صنایع کم بازده دارد، امّا رونقی که در صنایع دیگر به وجود می‌آورد می‌تواند موجب رونق تولید و ارتقای بهره‌وری در ایران شود.
از سوی دیگر همزمان با تشویق به مشارکت افزونتر در تجارت، همواره باید سیاست‌گذاران را به مشارکت بیشتر در تولید چندملیتی نیز تشویق کرد.
این موارد می‌تواند زمینه‌ساز تغییراتی بنیادین در صنایع و شیوه‌های تولید شود که در نهایت به رونق هر چه بیشتر تولید و ارتقای بهره‌وری می‌انجامد.
دکتر صالح صحابه تبریزی، دانشیار کالج بازرگانی دانشگاه اُکلاهُما
منبع: آینده نگر
نظر شما