به گزارش کارآفرین نیوز، بهره‌مندی تمام اقشار جامعه از یارانه همواره مورد تاکید بوده است، با این حال به دلیل سیاستگذاری ضعیف، دهک‌های با درآمد پایین از یارانه انرژی کشور بی‌نصیب بوده‌اند.
با وجود اینکه در سال‌های اخیر توزیع عادلانه یارانه مدنظر قرار گرفته بود، اما هیچ‌گاه طرحی در این خصوص ارائه نشده بود. در فضل تابستان پس از رسانه‌ای شدن ماجرای قبض چندمیلیونی فوتبالیست مشهور، افزایش تعرفه برق، مشترکین پُرمصرف ابلاغ شد.
در واقع بر اساس محاسبات انجام شده این فوتبالیست اسبق تیم ملی حدود ده میلیون تومان یارانه برق دریافت می‌کرد، موضوعی که با واکنش شدید مردم و رسانه‌ها مواجه شد که چرا طبقه ثروتمند با وجود مصرف بیش از حد برق، یارانه بیشتری دریافت می‌کنند.
۳۵ درصد جامعه محروم از دریافت یارانه بنزین
همین امر سبب شد تا وزارت نیرو، تعرفه مشترکین پُرمصرف را افزایش دهد، البته این افزایش تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای در یارانه پرداختی به این دسته از افراد نداشته و همچنان دهک‌های با درآمد بالا یارانه برق بیشتری دریافت می‌کنند. از طرفی یارانه حوزه انرژی فقط مربوط به برق نبوده و در حوزه سوخت نیز این بی‌عدالتی وجود دارد.
آمارهای کشور نشان می‌دهد که در حال حاضر ۵۰ درصد از خانوارهای کشور دارای خودرو هستند، همچنین ۱۵ درصد خانوار از موتورسیکلت استفاده می‌کنند و ۳۵ درصد از خانوارهای کشور فاقد هرگونه وسیله نقلیه هستند. این بدان معنی است که ۳۵ درصد از مردم کشور از یارانه بنزینی بهره‌مند نمی‌شوند.
همچنین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد ۴۷ درصد خانوارهای شهری و ۶۸ درصد خانوارهای روستایی فاقد خودروی شخصی هستند و طبیعتاً از یارانه سنگین بنزین، هیچ بهره‌ای نمی‌برند.
از سوی دیگر آمارهای دقیقی در خصوص خانوارهای چند خودرویی در دسترس نیست، ولی تعداد این خانوارها کم نیست در نتیجه این خانوارها از یارانه بیشتری بهره‌مند می‌شود.
خودروهای میلیاردی یارانه بگیر!
موضوع بعد به ثروتمندانی مربوط می‌شود که با ماشین‌های چندین میلیاردی خود در خیابان‌ها حرکت می کنند. در واقع این بخش از افراد متمول جامعه، در طول روز ساعت‌ها به خیابان‌گردی با ماشین پرداخته و علاوه بر ایجاد ترافیک، از یارانه بنزینی بیشتری نیز بهره‌مند می‌شوند.
به بیان دیگر از آنجایی که قیمت جهانی هر گالن بنزین حدود ۲.۳ دلار بوده و هر گالن نیز ۳.۷۸ لیتر است، قیمت هر لیتر بنزنی با دلار ۲۵ هزار تومانی، حدود ۱۵ هزار تومان خواهد بود. این در حالی است که با فرض نداشتن بنزین ۱۵۰۰ تومانی، این افراد هر لیتر بنزین را ۳ هزار تومان دریافت می‌کنند.
در صورتی که این افراد متمول، در ماهی ۲۰۰ لیتر بنزین مصرف کنند، حدود دو میلیون و ۴۰۰ هزار تومان یارانه بنزین دریافت می‌کنند. مبلغی که درآمد سه‌ماهه، دهک‌های پایین جامعه در مناطق محروم کشور نظیر سیستان و بلوچستان است.
با وجود اینکه مثال‌هایی از این قبیل، به کرات در رسانه‌ها عنوان شده بود، اما گام مثبتی در خصوص عدالت در حوزه یارانه مشاهده نشد. علاوه بر این هدفمندی یارانه‌ها در قانون ذکر شده و همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است، با این وجود بی‌عدالتی در یارانه روز به روز افزایش پیدا کرد.
پس از سال ها مسکوت ماندن این طرح، سرانجام دولت سیزدهم به موضوع هدفمندی یارانه بنزینی وارد کرد. جالب اینجاست که تصمیم دولت برای تخصیص سهمیه به خودرو، در حالی انجام شد که طی سال‌های گذشته بسیاری از کارشناسان عنوان کردند تخصیص سهمیه به هر فرد، به عدالت نزدیک‌تر است و می‌تواند زمینه ایجاد بازار متشکل سوخت در کشور را فراهم کند.
تخصیص ۱۵ لیتر به هر ایرانی
به گفته افشار فتح‌اللهیَ؛ سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم، مقرر شده است به هر نفر ۱۵ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی داده شود که به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد.
فتح الهی در خصوص طرح جدید بنزینی دولت گفت: این طرح در دو جزیره قشم و کیش به صورت آزمایشی اجرا شود؛ به گونه‌ای که ابتدا در کیش انجام خواهد شد و سپس با یک فاصله دو تا سه‌هفته‌ای در قشم اجرا خواهد شد.
به گفته فتح‌اللهی، خانوارهایی که بیش از یک خودرو دارند باید مابقی بنزین مصرفی خود را، به صورت آزاد پرداخت نمایند. وی افزود: در اجرای این طرح سهمیه خودرو نیز از بین نخواهد رفت ضمن اینکه سرپرست خانوار می‌تواند سهمیه بنزین خانواده را بفروشد. دولت برای تصمیم‌گیری اجرای طرح در سطح ملی یک ماه بعد از اجرا شدن سهمیه‌بندی بنزین در کیش و قشم، ارزیابی خود را برآورد می‌کند.
سرپرست منطقه آزاد قشم در ادامه گفت: مقرر شده است سهمیه بنزین به تمامی افراد داده شود لذا افراد یا باید بنزین را به مصرف شخصی برساند یا با مکانیزمی که اعلام خواهد شد، سهمیه دریافتی خود را به فروش برسانند.
واکاوی طرح بنزینی دولت
کارشناسان اعتقاد دارند که یکی از معضلات کشور چندنرخی بودن و سهمیه‌بندی بنزین است که این امر فسادآور محسوب می‌شود.
بر اساس آمارهای رسمی در سطح جهان به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر حدود ۴.۵ لیتر سوخت مصرف می‌شود که در ایران این رقم به ۹ لیتر می‌رسد. آنچه مشخص است، افزایش روزافزون ترافیک و کیفیت خودرو بر روی این امر تاثیر بسیار بالایی دارد.
طرح جدید بنزینی دولت سبب می‌شود یارانه بنزین شامل همه افراد جامعه شود و عدالت در یارانه حکم‌فرما شود، با این وجود مشخص نیست که آیا این طرح، سبب افزایش نرخ بنزین خواهد شد یا خیر؟
موضوع بعدی به بار تورمی طرح مذکور مربوط می‌شود. در واقع دولت به منظور کاهش موج تورمی این طرح چه تمهیداتی را مدنظر گرفته است؟
اجرای پایلوت طرح بنزینی، نقاط ضعف را برطرف می‌کند
از سوی دیگر برخی این طرح آغازی بر افزایش قیمت بنزین به ۱۵ هزار تومان عنوان می‌کنند. در واقع از آنجایی که نرخ بنزین ایران کمتر از کشورهای همسایه است، همین امر سبب قاچاق معکوس شده و واقعی‌سازی نرخ ارز قاچاق سوخت را از بین خواهد برد.
با این وجود سطح درآمدی مردم بسیار کمتر از کشورهای دیگر بوده و افزایش قیمت بنزین فشار تورمی عجیبی را بر مردم تحمیل خواهد کرد. در واقع از آنجایی‌که قیمت بنزین ارتباط مستقیمی با کالاهای دیگر دارد، هرگونه افزایش قیمت بنزین سبب افزایش قیمت کالا خواهد شد.
خوشبختانه دولت در یک اقدام صحیح این طرح را به صورت آزمایش از دو منطقه قشم و کیش آغاز خواهد کرد. همین امر سبب خواهد شد نقاط ضعف طرح شناسایی شود و در ادامه بهترین تصمیم‌گیری در این خصوص لحاظ شود.
نظر شما