به گزارش کارآفرین نیوز، با وجود اینکه نتایج دوره های اخیر سرشماری در ایران نشان دهنده کاهش جمعیت است که در آینده نزدیک بر جمعیت فعال اقتصادی کشور و همچنین جمعیت شاغل نیز تاثیر منفی خواهد داشت، اما در حال حاضر کشور از نیروی فعال و در سن کار مناسبی برخوردار است. طبق آخرین آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران، در پاییز امسال ۶۳ میلیون و ۱۵۵ هزار نفر از کل جمعیت کشور در سن کار و فعالیت اقتصادی قرار داشته اند.

در عین حال، از این تعداد جمعیت در سن کار ۲۳ میلیون و ۵۳۵ هزار نفر شاغل بوده و ۲ میلیون و ۳۰۳ هزار نفر نیز در جستجوی کار هستند. به بیان دیگر، با وجود قرار داشتن کشور در شرایط مناسب جمعیت فعال اقتصادی که از نظر استانداردهای آماری امکان کار و فعالیت اقتصادی را دارند، اما ۳۷ میلیون و ۳۱۷ هزار نفر از جمعیت یاد شده فاقد هرگونه فعالیت اقتصادی و اثرگذاری در جریان اقتصادی کشور هستند.

۳.۶ میلیون نفر به سن کار رسیدند؛ یک میلیون شاغل شدند

در فاصله سال های ۹۵ تا پاییز امسال بر جمعیت در سن کار کشور ۳ میلیون و ۶۲۷ هزار نفر افزوده شده که این مسئله علاوه بر اثرگذاری منفی در نرخ بیکاری، بر افزایش آمار شاغلان نیز اثرگذار بوده است. به عبارتی، بخشی از این جمعیت که متقاضی کار بوده اند، در گروه شاغلان و بخشی نیز در گروه بیکاران و جویندگان شغل قرار گرفتند. از افزایش تعداد افراد در سن کار کشور در دوره مورد بررسی، یک میلیون نفر شاغل شدند و در همین حدود نیز از تعداد بیکاران کشور کاسته شد و ۲ میلیون و ۶۲۷ هزار نفر فعالیت اقتصادی ندارند.

نکته دیگری که درباره تحولات جمعیت فعال اقتصادی و در سن کار کشور و همچنین شاغلان حائز اهمیت است اینکه کاهش نرخ بیکاری اخیر و افزایش تعداد شاغلان با وجود کاهش ۲.۳ درصدی نرخ مشارکت در فصل پاییز ۱۴۰۰، بیشتر به دلیل افزایش تعداد نیروی آماده به کار کشور و رشد جمعیت فعال اقتصادی بوده است.

روند افزایش تعداد جمعیت فعال اقتصادی و در سن کار کشور از سال ۹۵ به بعد نشان می دهد که بخشی از افزایش سالانه جمعیت فعال به بازار کار وارد می شوند که این مسئله باعث افزایش تعداد شاغلان در یک دوره ۵ ساله شده است. بنابراین انتظار می رود با ادامه روند افزایش جمعیت در سن کار، در دوره های آینده نیز با افزایش مجموع شاغلان کشور مواجه شویم. هرچند رشد تعداد متقاضیان کار می تواند به افزایش تعداد بیکاران نیز منجر شود.

سیاست دولت در بازار کار باید فعال سازی ۳۷ میلیون غیرفعال باشد

در نمودار زیر نیز وضعیت جمعیت کل در سن کار کشور به همراه شاغلان و تعداد بیکاران ۱۵ ساله و بیشتر کشور در فاصله سال های ۹۵ تا پاییز ۱۴۰۰ نشان داده شده است. هرچند در طول دوره های مختلف جمعیت شاغل کشور کم و زیاد شده، اما با افزایش تعداد افراد در سن کار کشور به بیش از ۶۳ میلیون نفر، بر تعداد شاغلان و بیکاران نیز در پاییز امسال افزوده شد. با این وجود، در فصل پاییز امسال یکی از کمترین نرخ های بیکاری کشور در دوره های مختلف اتفاق افتاده است.

اگر دولت بتواند از طریق اجرای سیاست های موثر اقتصادی، روندهای بازار کار کشور را بهبود بخشد، انتظار می رود که کشور بتواند از ظرفیت افزایش تعداد افراد در سن کار در فصول بعدی استفاده بیشتری ببرد. هرچقدر از تعداد ۳۷ میلیون نفر جمعیت غیرفعال کشور کاسته شود و به بازار کار و فعالیت های اقتصادی افزوده شود، قدرت اقتصادی و تولید کشور رشد خواهد داشت.

به نظر می رسد که مجموعه سیاست ها و برنامه های دولت در دوره های پیش رو باید فراهم کردن زمینه استفاده حداکثری از بزرگترین ثروت کشور که نیروی انسانی است، باشد. غفلت از ظرفیت نیروی انسانی می تواند باعث تضعیف شرایط اقتصادی کشور را فراهم کند.

بنابراین دولت باید هدفگذاری اصلی خود را در ایجاد زمینه های فعالیت اقتصادی ۳۷ میلیون نیروی انسانی در سن کار قابل فعالیت قرار دهد. می توان انتظار داشت حتی اگر ۱۰ میلیون نفر از جمعیت غیرفعال اقتصادی نیز به جمعیت ۲۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفری فعال اقتصادی کشور اضافه شود، حجم عظیمی از توان اقتصادی و تولیدی برای کشور ایجاد خواهد شد.

البته نمی توان نگاه ساده انگارانه به فعال سازی نیروی عظیم انسانی کشور داشت، چرا که ابتدا باید زمینه های دیگری در محیط اقتصادی و کسب و کار کشور اتفاق بیفتد تا فضا برای فعال شدن افراد فراهم شود. شاید این سوال مطرح باشد که چگونه می توان انتظار داشت بخش قابل توجهی از جمعیت غیرفعال اقتصادی به سمت تولید و اشتغال بروند، در حالی که ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر متقاضی کار آماده فعالیت اقتصادی، به دلیل ضعیف بودن شرایط اقتصادی و بازار کار، این امکان را ندارند؟ بنابراین اگر زمینه هایی فراهم شود که شرایط بازار کار به سمت مطلوب میل کند، آنگاه حرکت در بخش قابل توجهی از غیرفعالان اقتصادی نیز ایجاد خواهد شد.