به گزارش کارآفرین نیوز، مسئله بیکاری جوانان و اشتغال یکی از مهم ترین چالش ها و مشکلات کشور در طول دهه های اخیر بوده و در این زمینه دولت ها برنامه های مختلفی را برای مقابله با بیکاری اجرا کرده اند که عموما بر پایه پرداخت تسهیلات بانکی بوده است.

وام های خوداشتغالی، طرح بنگاه های زودبازده، اشتغال ضربتی، مشاغل خانگی و ... نام هایی است که در دوره های گذشته بر روی طرح های اشتغالی کشور گذاشته شد. با این حال، مسئله اشتغال جوانان و به ویژه فارغ التحصیلان دانشگاهی همچنان پابرجاست.

طی دو سال گذشته نیز بروز پاندمی کرونا باعث بروز اختلال جدی در کارکردهای اقتصاد کشور و جهان شده که این مسئله نیز اثر منفی زیادی را بر شئون مختلف بازار کار داشته است.

اثر منفی کرونا بر بازار کار

مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری از زیر مجموعه های سازمان مدیریت و برنامه ریزی، مطالعه ای را پیرامون تحولات بازار کار و چشم انداز آن در سال ۱۴۰۱ منتشر کرده که در بخش هایی از آن آمده است: عدم تعادل های بازار کار با شروع بیماری کرونا در اواخر سال ۹۸ باعث بروز شرایط خاصی بر اقتصاد و بازار کار کشور شد و در سال ۹۹ باعث تعدیل بخشی از جمعیت فعال به تعداد ۱.۵ میلیون نفر شد.

همچنین در سال ۹۸ از تعداد شاغلین نیز یک میلیون نفر کاسته شد. در بخش کشاورزی ۲۵۰ هزار نفر و در حوزه صنعت نیز حدود ۱۷ هزار نفر از تعداد شاغلان کم شد و این مسائل باعث دغدغه دولت در صیانت از اشتغال موجود از طریق پرداخت بیمه بیکاری و تسهیلات کرونایی به واحدهای تولیدی آسیب دیده از پاندمی کرونا بود.

با اقدام های صورت گرفته، آثار منفی کرونا از تابستان ۹۹ تعدیل شد، اما جمعیتی که سال های یاد شده از بازار کار خارج شده بودند در سال جاری و سال آینده در صف انتظار برای بازگشت به کار هستند.

دستیابی به نرخ رشد ۸ درصدی هدفگذاری شده در بودجه سال آینده مستلزم رشد ۴.۴۸ درصد اشتغال کشور است که در صورت تحقق آن، تعداد شاغلان در سال جاری و سال آینده به ترتیب رقم ۲۳.۷ و ۲۴.۸ میلیون نفر خواهد شد. همچنین پیش بینی می شود با این شرایط، نرخ بیکاری نیز تک رقمی و در حد ۹.۷ درصد باقی بماند.

رشد حدود ۵ درصدی اشتغال کشور به معنی اشتغال زایی برای یک میلیون نفر (خالص اشتغال) است که البته در این زمینه اشتغال با کیفیت بالاتر برای بخش رسمی و فارغ التحصیلان دانشگاهی مطرح است.

به صورت خلاصه می توان محدودیت ها و چالش های بازار کار را شامل موارد زیر دانست:

عدم تعادل بازار کار در ابعاد جنسیتی، سنی و تحصیلی

فقدان نگرش جامع به امور بازار کار و ناهماهنگی بین سیاست های اقتصادی و سیاست های بازار کار

حکمرانی نامطلوب بازار کار

سطح چایین بهره وری با وجود افزایش سطح دانش نظری نیروی کار

کمبود نیروی انسانی ماهر و عدم تناسب تخصص ها و نیازهای بازار کار

رشد مشاغل غیررسمی و اشتغال بی کیفیت

چشم‌انداز بازار کار در سال ۱۴۰۱

با توجه به تحولات جمعیتی دهه ۶۰، کشور همچنان با حجم بالایی از فارغ التحصیلان دانشگاهی به عنوان ورودی های بالقوه جدید به بازار کار مواجه است. بنابراین با توجه به مهاجرت های صورت گرفته از روستاها به شهرها، یکی از دغدغه های مهم باید اشتغال زایی برای این گروه ها باشد.

بازار کار کشور در دو سال گذشته بر اثر بیماری کرونا، اثرات زیادی را پذیرفته است تا جایی که حدود ۱.۵ میلیون نفر از جمعیت فعال کشور کاسته شد و حدود ۲ میلیون نفر نیز به جمعیت غیرفعال افزوده شد و حدود یک میلیون نفر نیز از جمعیت شاغل کشور تحلیل رفت.

در عین حال، طی مدت اخیر با فروکش کردن نسبی اثرات منفی کرونا و کاهش محدودیت هایی کرونایی، جمعیت شاغل کشور در تابستان امسال به ۲۳ میلیون و ۴۰۵ هزار نفر رسید که البته با توجه به ۲۴ میلیون و ۲۷۳ هزار نفر سال ۹۸، حدود ۸۶۸ هزار نفر کمتر است.

پیش بینی می شود با توجه به همه گیری کرونا و افت نرخ مشارکت اقتصادی در سال های ۹۸ و ۹۹، در سال جاری نرخ مشارکت اقتصادی دوباره به سطوح بالاتر از ۴۳ درصد برسد.