به گزارش کارآفرین نیوز؛ آب همواره یکی از موضوعات مهم و استراتژیک در برنامه های دولت ها بوده تا جایی که تعیین کننده روش برنامه ریزی در مورد سایر موضوعات است، زیرا امنیت غذایی بدون آب امکانپذیر نیست.

نه کم آبی مشکل است و نه پر آبی فرصت

حجت میان‌آبادی؛ پژوهشگر هیدروپولتیک و کارشناس حوزه آب در گفتگو با خبرنگار کارآفرین نیوز، معتقد است که باید از شاخص های درست استفاده کنیم تا به راه‌حل‌های درست برسیم، مثلا برای آنچه که تنش آبی می‌گویند آیا باید باران بیاید؟ و راهکار آن، بارش باران است؟

این کارشناس حوزه آب همه کشورها را دارای مشکلی به نام آب توصیف می کند و تاکید دارد که مشکل آب را نباید فقط در حوزه خشکسالی ببینیم زیرا در سال‌هایی که بارندگی زیاد و سیل وجود داشته، اتفاقا خسارت‌هایی دیده‌ایم که بسیار بیشتر از کم آبی بوده است.

وی به کشوری مانند هلند اشاره می کند که سالیانه میلیاردها دلار برای کنترل بارش ها و جلوگیری از سیل هزینه می کند و تاکید دارد که نه کم آبی، مشکل است و نه پر آبی، فرصت است، زیرا آن چیزی که هر پدیده‌ای را به بحران یا فرصت تبدیل می‌کند، مدیریت ما است.

میان آبادی ضمن انتقاد از اینکه دهه‌هاست برخی راهکارها را اعمال می‌کنیم، اما وضعیت منابع آب بدتر می‌شود و هر سال هم به سراغ همان راهکارها می‌رویم، علل مختلفی را در خصوص بحران آب در ایران مطرح می کند که سه عامل مهم آن، رویکرد به مسئله آب، میل به توسعه بی ضابطه و عدم سیاست گذاری به ویژه در حوزه کشاورزی است.

سبک کشاورزی تهدیدی برای منابع آبی

در کشور ما بیش از ۹۰ درصد از آب، در بخش کشاورزی مصرف می شود، در حالی که بازدهی مناسبی هم ندارد، فراتر از آن، عدم وجود الگوی کشت است به طوری که محصولات کشاورزی به طور نرمال و به میزان مورد نیاز، کشت نمی شود و گاهی بیش از نیاز و گاهی نیز کمتر از نیاز تولید می شود تا بازار دستخوش تلاطم گردد.

اگرچه وزارت جهاد کشاورزی به دنبال اجرای الگوی کشت است و این موضوع در بودجه ۱۴۰۱ نیز به عنوان یکی از وظایف این وزارتخانه دیده شده است، اما در واقع ابزار و اهرم آن را ندارد و نمی تواند کشاورزان را ملزم نماید که از کدام کشت پیروی نمایند، یا چه چیزی را بکارند و چه چیزی را نکارند.

عدم تحقق برنامه الگوی کشت وزارت جهاد کشاورزی، نه تنها بازار محصولات کشاورزی را به خاطر بیشینه یا کمینه بودن تولید، دچار تنش می کند بلکه باعث می شود زیان کم آبی نیز تشدید شود تا جایی که کشت برنج در برخی استان ها مانند خوزستان طی سال های گذشته یکی از عوامل کم آبی تلقی می شود.

به طور کلی، وضعیت بارش‌ها در سال آبی جدید (از ابتدای مهر۱۴۰۰ تا پایان شهریور ۱۴۰۱) تاکنون چندان مطلوب نبوده و بارش‌ها نسبت به دوره بلندمدت ۵۳ ساله کاهش بیش از ۳۷ درصدی داشته است، اما پیش بینی تازه موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، برخلاف نظر رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، نشان می‌دهد این وضعیت تا آخر اردیبهشت ۱۴۰۱ اندکی بهتر خواهد بود و تازه‌ترین گزارش منتشر شده این موسسه نشان می‌دهد که وضعیت بارشی پیش‌بینی شده برای بازه زمانی تا آخر اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ در حد طبیعی خواهد بود.

براساس اعلام موسسه تحقیقات آب، متوسط دقت پیش‌بینی بارش تجمعی سه ماهه اسفند ۱۴۰۰ تا انتهای اردیبهشت ۱۴۰۱، بین ۲۳ تا ۴۳ درصد است.