به گزارش کارآفرین نیوز؛ انتشار آمار نرخ بیکاری نشان می دهد که این نرخ، در بهار ۱۴۰۱ افزایش یافته است بطوریکه این افزایش، در برخی استان ها که به ۳ درصد نیز می رسد، بیشتر بوده و تفاوت چشمگیری نسبت به برخی دیگر از استان ها دارد که نرخ بیکاری آنها کاهش اندکی داشته است و به عبارتی، منفی بوده است.

اما بررسی دلایل افزایش نرخ بیکاری نشان می دهد که در دو حوزه عرضه و تقاضا می توان آنها را تفکیک نمود.

در مورد میزان تقاضا باید توجه کرد که هر چیزی که باعث شود تقاضای کل کاهش بیاید می تواند عاملی برای افزایش بیکاری باشد. البته این کاهش مربوط به تعداد واحد تقاضاهاست و تعداد تقاضای خرید مدنظر است، نه میزان پولی که صرف خرید می شود زیرا ممکن است در اثر تورم، با وجود کاهش تقاضا، میزان پول جابجا شده افزایش یابد.

بنابراین مهمترین موضوع در افزایش نرخ بیکاری را باید کاهش تقاضا برای کالاهای تولیدشده دانست زیرا افزایش قیمت کالاها باعث شده که تقاضا از سبد کارگران، کارمندان و بازنشستگان با حقوق و مزایای ثابت، کاهش یابد یا حذف گردد.

همچنین تورم انتظاری باعث شده که خانواده ها از خرید کالاهای مصرفی صرفنظر نمایند و در عوض، کالاهای با دوام یا طلا و سکه و مسکن و... بخرند بطوریکه تمایل به خرید مصرفی کاهش یافته است.

مورد دیگر که در کاهش تقاضای کالاها اثر داشته است کاهش خرید دولت در اثر افزایش قیمت ها و محدودیت بودجه دولت است.

علاوه بر کاهش تقاضا، سرمایه گذاری داخلی بالاخص در بخش هایی مانند ساخت و ساز کاهش یافته و اثرات آن، باعث افزایش نرخ بیکاری شده است.

از سوی دیگر، افزایش قیمت داخلی بیش از افزایش نرخ ارز بوده است، این اتفاق با افزایش هزینه های تولید، باعث شده قیمت کالاهای تولیدی صادراتی برای بازارهای خارجی افزایش یابد بطوریکه کالا برای بازارهای خارجی گران تر شود و قدرت رقابت کاهش بیابد و میزان صادرات نیز پایین بیاید.

در مجموع عوامل بیان شده زمینه کاهش تقاضا را فراهم آورده تا با کاهش تقاضا، تولید کاهش یافته و زمینه افزایش بیکاری را ایجاد نماید.

البته در بخش عرضه نیز اتفاقاتی افتاد؛ از جمله اینکه تولیدکنندگان بجای تولید، در راستای انتظارات تورمی، سرمایه در گردش خود را صرف خرید مواد اولیه وارداتی کرده و قصد ندارند از این مواد اولیه، تولیدی داشته باشند زیرا تصور می کنند در آینده با افزایش قیمت همین مواد اولیه مواجه خواهند شد. یا تولید و عرضه مسکن به دلیل افزایش قیمت مصالح ساختمانی کاهش یافت بالاخص اینکه کاهش تولید مسکن، در بخش های زیادی از لحاظ اشتغالزایی تاثیر مستقیم و غیرمستقیم دارد.

زنجان، کرمانشاه، ایلام

توضیح اینکه در میان استان های کشور، زنجان کمترین نرخ بیکاری و بیشترین نرخ مشاکت اقتصادی را دارد بطوریکه داده های مرکز آمار ایران در بهار ۱۴۰۱ نشان می دهد که استان های کرمانشاه با ۱۵.۴ درصد، هرمزگان با ۱۵.۳ درصد، خوزستان با ۱۴.۱ درصد، لرستان با ۱۲.۸ درصد و سیستان و بلوچستان با ۱۲.۸ درصد دارای بیشترین نرخ بیکاری و استان های زنجان با ۵.۴ درصد، سمنان با ۶.۱ درصد، همدان با ۶.۵ درصد، مرکزی با ۶.۶ درصد و گیلان با ۷ درصد دارای کمترین نرخ بیکاری هستند.

همچنین پس از ایلام با ۳۳.۳ درصد، کهگیلویه و بویراحمد با ۳۵.۷ درصد، سیستان و بلوچستان با ۳۶ درصد، فارس با ۳۶.۹ درصد و استان های مرکزی و قم با ۳۷.۱ درصد، به ترتیب کمترین نرخ مشارکت اقتصادی را در بهار ۱۴۰۱ داشته اند.

همچنین استان های زنجان با ۴۷.۸ درصد، یزد با ۴۶.۸ درصد، گیلان با ۴۶.۲ درصد، مازندران با ۴۴.۹ درصد و آذربایجان غربی با ۴۴.۵ درصد، دارای بیشترین نرخ مشارکت اقتصادی در بهار ۱۴۰۱ بوده اند.

بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در بهار ١٤٠١، بخش خدمات با ۵۱.۲ درصد بیش‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده و در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ۳۲.۷ درصد و کشاورزی با ۱۶ درصد قرار دارند.

علاوه بر اینها، نرخ بیکاری جوانان ١٥ تا ٢٤ ساله حاکی از آن است که ۲۴ درصد از فعالان این گروه سنی در بهار ١٤٠١ بیکار بوده‌اند و بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار ١٤٠٠) ۱.۹ درصد افزایش یافته است.

بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ١٨ تا ٣٥ ساله نیز نشان می‌دهد که در بهار ١٤٠١ به میزان ۱۶.۶ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به بهار ١٤٠٠، به میزان یک درصد افزایش یافته است.